Książnica Pedagogiczna posiada w zbiorach specjalnych kilkadziesiąt cennych starych ksiąg. Jednym z białych kruków jest egzemplarz dzieła pt: „Święta kaznodzieyskie to jest kazania doroczne na uroczystościach Świętych Bożych od Xiędza Stanisława Bielickiego Soc: Jesu wypracowane. A potym Roku 1717 wyprasowane w Kaliszu w Drukarni Collegium Societasis Jesu”.
Jak podano w tytule książka została wydana w kaliskiej drukarni Kolegium Jezuitów w roku 1717 i zawiera okolicznościowe kazania np. na uroczystość Wszystkich Świętych, na Wielki Piątek, na uroczystość Nawiedzenia Najświętszej Matki Boskiej, czy też kazania związane z m.in. uroczystością św. Katarzyny, św. Jakuba Apostoła, św. Wawrzyńca, czy św. Michała Archanioła.
Interesujące jest kim był o. Stanisław Bielicki?
Informacje biograficzne o zakonniku znajdujemy w różnych źródłach. Związki jezuity z Kaliszem sprawiły, że jego krótką biografię opublikowano także na łamach „Słownika biograficznego Wielkopolski południowo-wschodniej”.
Jezuita, nauczyciel, kaznodzieja pochodził ze starego i znanego szlacheckiego rodu Bielickich herbu Roch II. Urodził się 16 maja 1656 r. w ziemi rawskiej. Jego ojciec Stanisław był w tamtym czasie dworzaninem królowej Ludwiki Marii Gonzagi, małżonki króla Jana Kazimierza, a wcześniej żony jego brata Władysława IV. Warto dodać, że dziadek Stanisława, Maciej Bielicki, pełnił wówczas godność podstolego warszawskiego.
Stanisław Bielicki junior, po ukończeniu szkół parafialnych, w 1672 r. wstąpił do zakonu jezuitów. W latach 1675-1678 studiował filozofię w Kaliszu, następnie teologię w Krakowie.
Przez sześć lat przebywał w kolegium w Sandomierzu ucząc się retoryki, by potem w kilku szkołach jezuickich wykładać nauki humanistyczne i filozoficzne. Odnotowano jego nauczanie w kolegiach w Lublinie (1686-1687), Sandomierzu (1688-1690), Jarosławiu (1706-1709), Piotrkowie (1710-1713) oraz Poznaniu, Lwowie i Krakowie. W Jarosławiu i Piotrkowie był jednocześnie prefektem miejscowych szkół jezuickich. Znany był jednak głównie jako płomienny kaznodzieja.
Ojciec Stanisław Bielicki uznany został przez wielu historyków za jednego z największych kaznodziejów przełomu XVII i XVIII wieku.
Czytamy o nim w opracowaniu S. Załęskiego, („Jezuici w Polsce”, Lwów 1902, t. 3: Prace misyjne nad ludem 1648–1773, cz. 2: 1700–1773,s. 1087):
„mąż wielkiego dowcipu, nauki, erudycyi i porywającej wymowy”, należał do tych kaznodziejów-moralistów przełomu XVII i XVIII wieku, którzy swoje przepowiadanie religijne konsekwentnie odnosili do realiów obyczajowych i społeczno-politycznych ówczesnej Rzeczypospolitej”.
Natomiast P. Plater w swym „Dykcyonarzu biograficznym powszechnym” (Warszawa 1851) pisał o nim:
„W czasie dla nauk z powodu zepsutego pisania sposobu najnieszczęśliwszym w Polszcze był sławnym, a w dziełach swych jawne tego zepsucia zostawił ślady”.
Jezuita był powszechnie rozpoznawany, bywał na dworze królewskim i dworach książęcych. Przez wiele lat pełnił posługę kapelana u księcia Stanisława Radziwiłła, podkanclerzego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jego dzieła były drukowane (prasowane) w drukarniach kolegiów jezuickich w Częstochowie, Warszawie, Poznaniu, Lublinie i Kaliszu. Znawcy jego twórczości uważają, że stanowi ona nieodkryte jeszcze dotąd źródło wiedzy o polskich obyczajach i kulturze końca XVII wieku.
O. Stanisław Bielicki zmarł w kolegium jezuickim w Kaliszu 17 czerwca 1718 r. Został pochowany w krypcie jezuickiego kościoła pw. św. Wojciecha i św. Stanisława Biskupa znajdującego się w zespole budynków kaliskiego kolegium jezuickiego. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. kościół ten został przez nich opuszczony. W 1798 r., decyzją pruskich władz, oddano go miejscowym protestantom, którzy korzystali z niego do 1945 r.
W 1798 roku szczątki oo. jezuitów pochowanych w kryptach kościoła przeniesiono do kaliskiej kolegiaty pw. św. Józefa i złożono w jej kryptach. Spoczywały tam do roku 1970, kiedy to przeniesiono je na tzw. cmentarz tyniecki w Kaliszu, do specjalnie zbudowanego dla nich grobowca. Przypuszcza się, że wśród tych szczątków znajdują się także prochy o. Stanisława Bielickiego.
Warto jeszcze wspomnieć, że braćmi stryjecznymi o. Stanisława Bielickiego byli: znany ówczesny zakonnik, franciszkanin o. Franciszek Bielicki, prowincjał Polskiej Prowincji Franciszkanów w latach 1696-1699, i o. Jan Bielicki, profesor retoryki, filozofii i teologii moralnej, nauczający we Lwowie, Jarosławiu i Kaliszu.
Bibliografia
S. Bednarski TJ, Bielicki Stanisław (1657-1718), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 43; W. Graczyk, J. Kwiatkowski, Jezuici w Płocku 1611-1773, Warszawa 2002; L. Grzebień SJ [red.], Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, Kraków 2002; R. Mazurkiewicz, Złoto, kadzidło i mirra w dawnym kaznodziejstwie polskim, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 2018, nr 4, s. 321-339.; F. Paluszkiewicz, Bielicki Stanisław (1657-1718), [w:] Słownik Biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej, t. 1, Kalisz 1998, s. 41.; Przyczynek do historii ojca Piotra Skargi i tego, który ocalił jego szczatki – ojca Stanisława Bielickiego, [online] https://issuu.com/muzeum.uip/docs/nasze_korzenie_15_int/s/11313463