Biblia Święta, to jest Księgi Starego i Nowego Przymierza z żydowskiego i greckiego języka na polski pilnie i wiernie przetłumaczone
We Gdańsku: w Drukarniey Andrzeja Hünefelda, 1632.
[2537] k.; 8° (18,5x12,8 cm). W egzemplarzu brak przedniej okładki oraz miedziorytowego frontyspisu przedstawiającego sceny biblijne.
Stare księgi są jednym z najcenniejszych skarbów kultury materialnej. Biblioteki gromadzą stare druki jako wartość samą w sobie, jako świadectwo kultury ludzkiej i dziedzictwa narodowego. Przechowuje się je bez względu na treść, język, miejsce druku i formę piśmienniczą. Wśród kolekcji starych druków gromadzonych w dziale zbiorów specjalnych Książnicy najstarszym drukiem jest Biblia gdańska.
Przekład Biblii wykonany został na użytek trzech głównych Kościołów protestanckich w Polsce: kalwińskiego, luterańskiego i braci czeskich. Tłumaczenia Biblii podjęto się w trudnych czasach kontrreformacji, prawie 70 lat po Biblii brzeskiej. Mimo, iż inicjatorem i tłumaczem przekładu był ksiądz Marcin Janicki, proboszcz zboru w Seceminie, w ziemi sandomierskiej, Biblia gdańska kojarzona jest przede wszystkim z Danielem Mikołajewskim (1560-1633) kalwińskim polemistą.
Na synodzie w Baranowie w 1604 r. polecono Mikołajewskiemu, seniorowi zborów kujawskich i Janowi Turnowskiemu, seniorowi Jednoty czeskiej w Wielkopolsce, aby tłumaczenie Janickiego porównali z Biblią brzeską, czeską Biblią kralicką (1579–1594), francuską, łacińską Pagninusa i Wulgatą. Mimo starań Biblia Janickiego nigdy nie została wydana. Nie wiadomo także, co się stało z jego rękopisem. Mikołajewski zajął się rewizją Biblii brzeskiej z polecenia różnych synodów. Owoc współdziałania kalwinistów i braci czeskich, stanowi drugie (po Biblii brzeskiej) tłumaczenie Biblii Kościołów ewangelickich.
Pełny przekład ukazał się drukiem 18 listopada 1632 r. w drukarni Hünefelda w Gdańsku (stąd przyjęta później nazwa). Została ona następnie zaakceptowana przez polskich luteranów.
Poprawna językowo pozostawała przez ponad trzysta lat przekładem biblijnym polskich protestantów.
[źródło: Wszystkie modlitwy Rzeczypospolitej. Katalog wystawy, Wrocław 2009; https://pl.wikipedia.org/wiki/Biblia_gda%C5%84ska]
Comentarios